نتایج سرشماری کشاورزی ۱۴۰۳ نشان می‌دهد که مساحت اراضی کشاورزی کشور به ۱۵.۴۳ میلیون هکتار رسیده و نسبت به سرشماری قبلی در سال ۱۳۹۳، ۵ درصد افزایش یافته است. این سرشماری با همکاری گسترده دستگاه‌های مختلف برگزار شد و دقت آن با استفاده از فناوری‌های نوین، سامانه‌های اطلاعاتی و مشارکت شرکت‌های دانش‌بنیان بهبود یافته است.

اعلام نتایج سرشماری کشاورزی؛ مساحت اراضی کشاورزی به ۱۵.۴۳ میلیون هکتار رسید

تهران – ایرنا – رئیس مرکز آمار ایران جدیدترین نتایج سرشماری کشاورزی ۱۴۰۳ را اعلام کرد که بر اساس آن، مساحت اراضی کشاورزی کشور ۱۵.۴۳ میلیون هکتار برآورد شده است.

برگزاری سرشماری کشاورزی پس از یک دهه

به گزارش خبرنگار اقتصادی ایرنا، غلامرضا گودرزی در نشست خبری روز یکشنبه، از برگزاری سرشماری کشاورزی پاییز امسال با همکاری مرکز آمار و دستگاه‌های مختلف خبر داد و اعلام کرد که بررسی و ارزیابی داده‌ها به پایان رسیده است. وی افزود: تحلیل داده‌های این سرشماری همچنان ادامه دارد و در سال آینده، نتایج دقیق‌تری ارائه خواهد شد.

گودرزی با اشاره به همکاری استانداران، فرمانداران و دهیاران در این سرشماری گفت: علاوه بر خوداظهاری کشاورزان، از کارشناسان وزارت جهاد کشاورزی نیز برای راستی‌آزمایی داده‌ها استفاده شد. همچنین نیروهای مسلح و فراجا تأمین امنیت این طرح را برعهده داشتند و معلمان روستایی نیز در آگاه‌سازی کشاورزان نقش داشتند.

نقش فناوری در ارتقای دقت سرشماری

وی با تأکید بر استفاده از سامانه‌های مختلف برای تضمین صحت داده‌ها، افزود: با تقاطع‌گیری اطلاعات از پایگاه‌های مختلف، داده‌ها صحت‌سنجی شدند. همچنین برای اولین بار از شرکت‌های دانش‌بنیان در بخش‌های مختلف سرشماری استفاده شد. در برخی موارد، قوه قضاییه نیز برای رفع موانع اجرایی همکاری کرد.

رئیس مرکز آمار ایران با اشاره به ارائه نتایج اولیه سرشماری در جلسه‌ای با رئیس‌جمهور در ۲۳ اسفند گفت: این سرشماری با مشارکت ۱۵ هزار نفر انجام شد که از این تعداد، ۶ هزار نفر بانوان بودند. وی همچنین به تفاوت‌های اقلیمی در زمان سرشماری اشاره کرد و گفت: در برخی استان‌ها، بارش برف و یخبندان و در برخی دیگر گرمای شدید، روند اجرای کار را دشوار کرده بود.

گذار به سرشماری «ثبتی-معنا»

گودرزی خاطرنشان کرد: آخرین سرشماری کشاورزی در سال ۱۳۹۳ انجام شد و پس از یک دهه، این سرشماری به روش سنتی برگزار شد. اما در آینده، روش "ثبتی-معنا" جایگزین خواهد شد که مبتنی بر داده‌های ثبت‌شده در سامانه‌های مختلف است. وی افزود: این روش در دنیا مرسوم است و آمارگیری دستی در کنار آن انجام خواهد شد.

جزئیات آماری سرشماری کشاورزی ۱۴۰۳

✅ ۸۹ درصد کشاورزی کشور در مناطق روستایی و ۱۱ درصد در مناطق شهری انجام می‌شود.

✅ در دهه گذشته، کشت گلخانه‌ای ۱۶۱ درصد افزایش داشته است.

✅ کشت زراعی ۶.۵ درصد و باغداری ۱۶.۸ درصد رشد داشته است.

✅ دام سبک ۱۲ صدم درصد کاهش یافته، اما تعداد دام سبک نسبت به سال ۹۳، رشد ۴۵.۵ درصدی داشته است.

✅ دام سنگین ۲۵ درصد و پرورش طیور سنتی ۷.۹ درصد کاهش داشته است.

✅ پرورش زنبور عسل ۵۰ درصد، پرورش ماهی ۲۲ درصد و پرورش کرم ابریشم ۱۰.۷ درصد افزایش یافته است.

✅ ۴ میلیون و ۲۸۰ هزار نفر بهره‌بردار کشاورزی در کشور فعالیت دارند که ۶ درصد نسبت به سال ۹۳ افزایش یافته است.

✅ مساحت اراضی کشاورزی ۵ درصد افزایش داشته و به ۱۵.۴۳ میلیون هکتار رسیده است.

✅ سطح زیر کشت گندم ۲۹ درصد، برنج ۲۸ درصد و جو ۲۲ درصد کاهش داشته است.

✅ ۹۲ درصد بهره‌برداران مرد و ۸ درصد زن هستند که این رقم در سال ۹۳ تنها ۴ درصد بود.

✅ میانگین سن بهره‌برداران کشاورزی به ۵۳ سال رسیده است.

✅ ۲۳ درصد بهره‌برداران بی‌سواد هستند که این میزان در سال ۹۳، حدود ۳۵ درصد بود.

✅ ۶۵ درصد اراضی زیر کشت گندم، ۴ درصد برنج و ۱۲ درصد جو است.

✅ ۶۲ درصد اراضی کشاورزی دیم و ۳۸ درصد آبی هستند.

✅ ۵۳ میلیون رأس دام سبک و ۵.۵ میلیون رأس دام سنگین در کشور وجود دارد که ۶ درصد آن شتر و گاومیش و بقیه گاو و گوساله هستند.

✅ تعداد بهره‌برداران روش‌های نوین آبیاری از ۲۷ هزار در سال ۸۲ به ۵۰۳ هزار در سال ۱۴۰۳ افزایش یافته است.

چالش‌ها و نگرانی‌های آینده کشاورزی

رئیس مرکز آمار ایران با اشاره به کاهش بهره‌برداری کشاورزی در استان‌های گیلان، مازندران، اصفهان و برخی مناطق ییلاقی تهران گفت: تغییر کاربری اراضی کشاورزی یکی از مهم‌ترین چالش‌های پیش‌رو است که باعث کاهش زمین‌های زراعی و افزایش مهاجرت روستاییان به شهرها شده است.

وی همچنین به افزایش بهره‌برداران غیرساکن و اداره برخی واحدهای کشاورزی توسط اتباع خارجی اشاره کرد و هشدار داد که این روند می‌تواند بافت جمعیتی و اقتصادی بخش کشاورزی را دگرگون کند.

لزوم حمایت از کشاورزی سنتی در کنار مدرنیزه شدن

گودرزی تأکید کرد که اگرچه کشاورزی ایران به سمت مدرنیزه شدن حرکت می‌کند، اما باید از نابودی واحدهای کوچک کشاورزی جلوگیری شود تا روستاییان مجبور به مهاجرت نشوند. وی تغییر کاربری اراضی زراعی را پدیده‌ای خطرناک دانست و بر ضرورت سیاست‌گذاری‌های حمایتی برای حفظ اراضی کشاورزی تأکید کرد.