سارا یوسف ابادی
۱۴۰۳/۱۲/۲۶
تنش ماندابی، بهدلیل آبیاری نامناسب یا بارندگی شدید، یکی از چالشهای جدی در انتهای فصل زراعی برای محصولات پاییزه مانند گندم و کلزا است. این پدیده، بهویژه در مراحل حساس رشد مانند ظهور سنبله و گلدهی، باعث کاهش وزن دانه و افت عملکرد محصول میشود. خاکهای سنگین و رسی، که در مناطق جنوب، شرق و غرب خوزستان رایج هستند، مستعد این مشکلاند، زیرا زهکشی ضعیفی دارند.
راهکارهای مدیریتی شامل آبیاری سبک در مراحل پایانی رشد و باز کردن مسیرهای خروج آب برای جلوگیری از تجمع آن است. از نظر تغذیهای، محلولپاشی با کودهای پتاسیمی، اسید آمینهها و جلبک دریایی میتواند مقاومت گیاهان را افزایش دهد. توجه به نوع خاک و مدیریت صحیح آبیاری از اقدامات کلیدی برای کاهش خسارات ناشی از این تنش است.
تنش ماندابی؛ چالشی اساسی برای کشتهای پاییزه
اهواز – ایرنا – عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان هشدار داد که تنش ماندابی یکی از چالشهای مهم در پایان فصل زراعی است که در اثر آبیاری نامناسب یا بارندگیهای شدید ایجاد میشود.
اثرات تنش ماندابی بر محصولات پاییزه
دکتر علیرضا جعفرنژادی روز یکشنبه در گفتوگو با خبرنگار ایرنا، اثرات تنش ماندابی (آبخفت) بر کشتهای پاییزه، بهویژه گندم و کلزا را تشریح کرد و راهکارهای مدیریتی و تغذیهای برای کاهش خسارات این پدیده ارائه داد. وی تأکید کرد که این تنش در مراحل ظهور سنبله، گلدهی و تشکیل دانه تأثیر مخربی بر وزن هزار دانه و در نهایت عملکرد محصول دارد.
وی افزود: در خاکهای رسی و سنگین که در مناطق جنوب، شرق و غرب خوزستان گستردهاند، تنش ماندابی بیشتر رخ میدهد، زیرا این خاکها زهکشی مناسبی ندارند و آب برای مدت طولانی در اطراف ریشه باقی میماند.
مدیریت تنش ماندابی در مزارع
مدیریت صحیح آبیاری یکی از کلیدیترین راهکارهای مقابله با تنش ماندابی است. جعفرنژادی تأکید کرد که کشاورزان باید در مراحل پایانی رشد، آبیاریهای سبک را جایگزین آبیاریهای سنگین کنند و از تجمع آب در مزرعه جلوگیری نمایند.
همچنین در صورت پیشبینی بارندگیهای شدید، کشاورزان باید مسیرهای خروج آب را باز کنند تا از ماندگاری بیش از حد آب در خاک جلوگیری شود.
راهکارهای تغذیهای برای کاهش اثرات تنش ماندابی
به گفته جعفرنژادی، استفاده از کودهای پتاسیمی، اسید آمینهها و جلبک دریایی به صورت محلولپاشی میتواند مقاومت گیاه را در برابر تنش افزایش دهد. این ترکیبات از طریق برگ جذب شده و تا بهبود شرایط زهکشی، گیاه را تقویت میکنند.
وی توصیه کرد که محلولهای سه در هزار اسید آمینه و جلبک دریایی همراه با پتاسیم میتوانند به عنوان یک روش مؤثر برای کاهش خسارات ناشی از تنش ماندابی مورد استفاده قرار گیرند.
لزوم توجه به بافت خاک
جعفرنژادی در پایان خاطرنشان کرد که کشاورزان باید به بافت خاک مزارع خود توجه ویژهای داشته باشند، زیرا خاکهای سنگین و رسی بیشتر مستعد تنش ماندابی هستند. در مناطقی مانند جنوب، شرق و غرب خوزستان که خاکها عمدتاً رسی هستند، مدیریت صحیح آبیاری و تغذیه گیاهی نقش مهمی در کاهش خسارات ناشی از این چالش دارد.