سارا یوسف ابادی
۱۴۰۳/۱۱/۱۰
کاهش وسعت اراضی کشاورزی به کمتر از ۲ هکتار تا ۱۰ سال آینده امنیت غذایی کشور را تهدید میکند. خردهمالکی و مکانیزاسیون ناکارآمد از چالشهای اصلی هستند. تشکیل تعاونیها، واردات ماشینآلات مناسب و بهروزرسانی اطلاعات آماری از راهکارهای پیشنهادی برای حل این مشکلات هستند.
کاهش وسعت اراضی کشاورزی؛ تهدیدی برای امنیت غذایی کشور
طبق آمار رسمی، در ۱۰ سال آینده بیش از ۹۰ درصد اراضی کشاورزی کشور مساحتی کمتر از ۲ هکتار خواهند داشت، در حالی که این رقم در حال حاضر ۵۲ درصد است.
به گزارش اکوایران و بر اساس دادههای سازمان مرکزی تعاون روستایی، در سالهای اخیر بیش از نیمی از زمینهای زراعی کشور کمتر از ۲ هکتار بودهاند. پیشبینیها نشان میدهند که در یک دهه آینده این رقم به بیش از ۹۰ درصد خواهد رسید، مسئلهای که میتواند توسعه بخش کشاورزی و امنیت غذایی کشور را با چالش جدی مواجه کند.
چالشهای خردهمالکی و مکانیزاسیون ناکارآمد
طبق آخرین سرشماری سال ۱۳۹۳، ۵۲ درصد از کشاورزان کمسواد یا بیسواد بودهاند، اما آمارهای غیررسمی این میزان را تا ۷۰ درصد اعلام میکنند. علاوه بر این، کوچک بودن مقیاس زمینهای کشاورزی باعث شده است که بسیاری از ماشینآلات موجود با این اراضی تطابق نداشته باشند و امکان اجرای صحیح مکانیزاسیون فراهم نشود.در این شرایط، کارشناسان پیشنهاد میکنند که کشاورزان خردهمالک تشویق شوند تا در قالب تعاونیهایی مانند شرکتهای تعاونی تولید فعالیت کنند. همچنین، واردات ماشینآلات کشاورزی متناسب با زمینهای کوچک، توسعه شرکتهای خدمات مکانیزاسیون و اجرای مدلهای کشت قراردادی از جمله راهکارهای پیشنهادی برای افزایش بهرهوری و کاهش هزینهها است.
لزوم بهروزرسانی تکنولوژی و ایجاد بانک اطلاعاتی دقیق
ملکزاده، مدیر اجرایی اتاق اصناف کشاورزی ایران، تأکید میکند که خردهمالکی، عدم یکپارچهسازی اراضی، و کشاورزی سنتی از مهمترین چالشهای این بخش هستند. وی همچنین بالا بودن هزینه تولید، فرسودگی تجهیزات مکانیزاسیون و نبود دسترسی به تکنولوژیهای نوین را از دیگر موانع توسعه کشاورزی عنوان میکند.وی معتقد است که یکی از مشکلات اساسی این حوزه، نبود بانک اطلاعاتی دقیق از وضعیت کشاورزی کشور است. طبق اعلام وزارت جهاد کشاورزی، سامانه جامع پهنهبندی و مدیریت دادههای کشاورزی دارای ۷۰ درصد خطا است. برای مثال، سال گذشته در برخی مناطق، ۶۰ تا ۷۰ درصد کشاورزان به دلیل خشکسالی موفق به کشت نشدند، اما زمینهای آنها همچنان در آمار رسمی به عنوان زمینهای زیر کشت ثبت شده بود.
کارشناسان بر این باورند که برای جلوگیری از بحران در آینده، باید اصلاح سیاستهای کشاورزی، حمایت از مکانیزاسیون و بهروزرسانی اطلاعات آماری در اولویت قرار گیرد.