روغن موتور متناسب با فصل و نوع خودرو و ماشین کشاورزی از مهمترین فاکتور ها در کاهش هزینه های تعمیر و نگهداری میباشد.و استفاده نادرست از روغن موتور میتواند هزینه های تعمیر و نگهداری را به شدت افزایش دهد. یک کاربر ماشین آلات کشاورزی باید بداند که بهترین روغن موتور با توجه به نوع ماشین آلات و تراکتور خود چه روغن موتوری میباشد. سایت تراکتور  در این مقاله سعی کرده است تا با آشنا کردن شما با انواع روغن موتور ها از نظر کیفیت و مفهوم عدد های درج شده بر روی ظرف های روغن های موجود در بازار، این نیاز هر کاربر خودرو و ماشین آلات کشاورزی را برطرف سازد.

 

روغن های موتور از نظر گرانروی به دو مدل روغن های تک درجه ای ( Mono – grade ) مثل روغن های 10 , 30 و 40 SAE و روغن های چند درجه ای ( Multi – grade ) جدا سازی می‌ شوند . در نوع دوم مثل روغن های 30 – W10 و 50 – W20SAE که روغن های چهار فصل یا اتوماتیک هم نامیده می‌ شوند , درجه SAE روغن با دو عدد و حرف W ( مخفف واژه WINTER = فصل زمستان ) نمایش داده می‌ شود .

 

 

عدد سمت چپ W معیاری از گرانروی روغن در دمای پایین و عدد سمت راست , گرانروی در دمای بالای را نشان می‌ دهند . این روغن ها به جهت داشتن مواد افزودنی خاص در سرما یعنی هنگام استارت موتور , مانند روغن سبک ( مثلا 10 SAE یا این که 20 SAE ) هستند . به‌این دلیل موتور اتومبیل با به کارگیری از آن ها به راحتی روشن می‌ شود . تنها دراین‌صورت روغن به سرعت به تمام بخش های موتور می‌رسد و روغن کاری قطعات را به نیکی انجام می‌ دهد . در ضمن با گرم شدن موتور افت گرانروی روغن , کمتر از افت گرانروی روغن های تک درجه ای ( 30 SAE یا 50 SAE ) خواهد بود بدین ترتیب حتی‌ در گرم ترین حالت , لایه از روغن ( روغن چنددرجه ای ) میان قطعات باقی می‌ ماند و به خوبی آنها‌را از یکدیگر مستقل نگه می‌ درد . یعنی در مجموع می‌ توان ذکر کرد که محدوده دمایی کاربرد روغن های چند درجه ای پهناور تر است .

با دقت به این که 80 درصد ساییدگی قطعات متحرک موتور در مرحله استارت یعنی در مرحله ای که معمولا موتور سرد است , رخ می‌ دهد , روانکاری قطعات دوچندان حیاتی و لازم است , براین اساس بهتراست روغن های چند درجه ای که در سرما گرانروی پایینی دارا هستند , مورد استفاده قرار بگیرند .

 

نمودار بالا گرانروی دو مدل روغن تک درجه ای ( مونوگرید ) و روغن چند درجه ای ( مالتی گرید ) 40 – W 15 SAE را در دماهای گوناگون نشان می‌ دهد . به نحوی که ملاحظه می‌ شود یک روغن چند درجهای ( مالتی گرید ) در دماهای بالا خصوصیت های روغن 40 SAE و در دمای پایین خصوصیت های روغن W15 SAE را داراست و همینطور مشخص می‌ شود که روغن چند درجه ای تغییرات گرانروی کمی‌ نسبت به تغییرات دما دارااست ( امکان مصرف در کلیه فصول ) .

1– روغن موتور 

 الف ) طبقه بندی روغن های موتور برحسب گرانروی

درجه بندی SAE :

انجمن مهندسین خودروی ایالات متحده ( SAE ) , مبنا طبقه بندی روغن های موتور را به دلیل اهمیت گرانروی , این خصوصیت بنا گذاشته است به طوریکه در‌این سیستم دو مجموعه از درجه های گرانرویتعریف می‌ شوند .

یک مجموعه حرف Winter= W ( روغن های چند درجه ای ) دارا است و گروه دیگر بدون حرف W است ( روغن های تک درجه ای ) درجه های دارای حرف W معرف گرانروی روغن در فصل زمستان یعنی متناسب بودن آن برای کار در فصول سرد سال و قابلیت روغن برای پمپ شدن در دمای پایین است . این روغن موتور ها مناسب استفاده برای فصل سرما که در حال حاضر در آن قرار داریم هستند.

 

 

 ب ) طبقه بندی براساس سطوح کیفیت روغن های موتور

طبقه بندی انجمن نفت ایالات متحده API

انجمن نفت ایالات متحده ( American Petroleum Institute ) کیفیت روغن های موتور را در دو گروه دسته بندی کرده است .

1 – روغن های موتور برای خودروهای بنزینی که برای هر سطح کیفیت با دو حروف معرفی می‌ شوند . حرف اول S به Service Station یعنی ایستگاه های تعویض روغن , گاراژها و بنگاه های فروش خودروها اشاره دارد و حرف دوم که با یکی ‌از حروف الفبای انگلیسی از A تا N ( سطح کیفیت فعلی ) معلوم شده‌است .

2 – روغن های موتور برای خودروها و دستگاه های دیزلی که با حرف c مخفف کلمه Commercial (وسایل نقلیه تجاری، کشاورزی و ناوگان حمل و نقل) و یکی  از حروف انگلیسی از A تا J (سطوح کیفی فعلی) به همراه اعدادی که بعد از حرف C نوشته می‌ شوند، مشخص شده . این روغن موتور ها مناسب کاربران تراکتور و سایر ماشین آلات کشاورزی هستند که دارای موتور های دیزلی هستند.

 

سطح کیفی روغن موتور ، یکیدیگر از نکات مهم در گزینش روغن موتور مناسب می باشد که در این مقاله با توجه به استاندارد API به بررسی آن خواهیم پرداخت .

 

با پیشرفت روز افزون مهندسی و فناوری موتور خودرو، سطح کیفیت و مواد افزودنی روغن موتور ها نیز دستخوش تغییرات فراوانی گردیده است. به طوری که استاندارد API برای طبقه بندی سطح کیفی روغن موتور کد بندی خاصی ایجاد نموده است. کدبندی API به صورت دو حرفی می باشد که حرف اول بیانگر نوع روغن موتور برای موتورهای بنزینی و دیزلی است. روغن موتورهای خودروهای بنزینی در استاندارد API با علامت S که حرف اول کلمه Service ( اتوسرویس ها و تعویض روغن ها، گاراژها) است، آغاز می گردد. همچنین اگر استاندارد API با حرف C، مخفف Commercial (وسیله نقلیه تجاری، کشاورزی) شروع شود، به این معنا می باشد که روغن موتور برای خودروهای دیزلی طراحی و ساخته شده است. در سال ۲۰۱۷ استاندارد API از حرف F که مخفف Fuel-Efficient (مصرف بهینه سوخت) است، برای طبقه بندی نسل جدید روغن موتورهای دیزلی استفاده نمود.

 

API C استاندارد سطح کیفی روغن موتورهای دیزلی

در استاندارد API سطح کیفی روغن موتورهای دیزلی دومین حرف که نشانگر کیفیت روغن موتور دیزلی است، از حرف A آغاز می گردد و در سال ۲۰۱۷ به حرف K ختم گردیده است. در روغن موتورهای مخصوص موتورهای دیزلی دوزمانه در پایان استاندارد API عدد دو درج می شود و برای روغن موتورهای دیزل چهارزمانه نیز عدد چهار درج می شود . بدین معنا که روغن موتور دیزلی API CA پایین ترین سطح کیفی روغن موتور دیزلی، و روغن موتور API CK-4 بالاترین سطح کیفی روغن موتورهای دیزلی چهار زمانه است. در جدول زیر سطوح کیفی روغن موتورهای دیزلی بیان شده است.

همراهان سایت تراکتور لطفا با دقت جدول زیر را مطالعه فرمایید.

 

 

سطح کیفی AP	وضعیت	توضیحات
CK-4	رایج	در سال ۲۰۱۷ میلادی برای موتورهای دیزلی چهارزمانه با دور بالا برای دستیابی به استاندارد انتشار آلایندگی غیر جاده ای ۲۰۱۷ عرضه گردید.عملکر روغن موتور های API CK-4 بسیار فراتر از معیارهای عملکرد CJ-4، CI-4، CI-4 PLUS، CI-4 و CH-4 بوده و می تواند برای موتورهای دیزلی که سطوح کیفی بالا توصیه گردیده است، مورد استفاده قرار گیرد.
CJ-4	رایج	عملکرد روغن موتور با سطح کیفی API CJ-4 از معیارهای عملکرد سطوح کیفی CI-4 ، CI-4 PLUS، CI-4، CH-4، CG-4 و CF-4 بالاتر است و می تواند به عنوان روغن موتور مناسب موتورهایی که سطوح کیفی بالا برای آنها توصیه گردیده است، مورد استفاده قرار گیرد.
CI-4	رایج	موتورهای دیزلی چهار زمانه با دور بالا برای تامین استاندارد انتشار آلایندگی ۲۰۰۴ در سال ۲۰۰۲ عرضه گردید. همچنین می توان به جای سطوح کیفی CH-4و CE و CF-4 و CG-4 استفاده نمود. برخی از روغن موتورهای با سطح کیفی CI-4 می توانند سطح کیفی CI-4 PLUS را دارا باشند.
CH-4	رایج	در سال ۱۹۹۸ میلادی برای موتورهای دیزلی چهار زمانه با دور بالا براساس استانداردهای انتشار آلایندگی ۱۹۹۸ عرضه گردید. همچنین می توان به جای سطوح کیفی CD و CE و CF-4 و CG-4 استفاده نمود.
CG-4	منسوخ	احتیاط: برای بیشتر خودروهای موتور دیزلی پس از سال ۲۰۰۹ مناسب نیست.
CF-4	منسوخ	احتیاط: برای بیشتر خودروهای موتور دیزلی پس از سال ۲۰۰۹ مناسب نیست.
CF-2	منسوخ	احتیاط: برای بیشتر خودروهای موتور دیزلی پس از سال ۲۰۰۹ مناسب نیست. موتورهای دو زمانه ممکن است نیازهای مختلف روانکاری را نسبت به موتورهای چهار زمانه داشته باشند، بنابراین تولید کننده خودرو می بایست با استانداردهای روانکاری بروز، روغن موتور مناسب را پیشنهاد نمایند.
CF	منسوخ	احتیاط: برای بیشتر خودروهای موتور دیزلی پس از سال ۲۰۰۹ مناسب نیست.
CE	منسوخ	احتیاط: برای بیشتر خودروهای موتور دیزلی پس از سال ۱۹۹۴ مناسب نیست.
CD-II	منسوخ	احتیاط: برای بیشتر خودروهای موتور دیزلی پس از سال ۱۹۹۴ مناسب نیست.
CD	منسوخ	احتیاط: برای بیشتر خودروهای موتور دیزلی پس از سال ۱۹۹۴ مناسب نیست.
CC	منسوخ	احتیاط: برای بیشتر خودروهای موتور دیزلی پس از سال ۱۹۹۰ مناسب نیست.
CB	منسوخ	احتیاط: برای بیشتر خودروهای موتور دیزلی پس از سال ۱۹۶۱ مناسب نیست.
CA	منسوخ	احتیاط: برای بیشتر خودروهای موتور دیزلی پس از سال ۱۹۵۹ مناسب نیست.

 

API F استاندارد نسل جدید سطح کیفی روغن موتورهای دیزلی

در سال ۲۰۱۷ برای موتورهای دیزلی چهارزمانه با دور موتور بالا ( ۱۰۰۰ دور در دقیقه)، سطح کیفی API FA-4 براساس استاندارد انتشار گازهای گلخانه ای معرفی گردید. شاخص گرانروی FA-4 به صورت x W 30 می باشد.

در موتورهای دیزلی که سطوح کیفی  CK-4، CJ-4 ، CI-4، CI-4 PLUS، CI-4 و CH-4 برای روغن موتور آن ها توصیه گردیده است، نمی توان از روغن موتور های با سطح کیفی FA-4 استفاده نمود. با مراجعه به دفترچه راهنمای خودروهای دیزلی می توان تعیین کرد که آیا سطح کیفی API FA-4 برای موتور دیزلی مناسب است یا خیر.

API S استاندارد سطح کیفی روغن موتورهای بنزینی

در استاندارد API سطح کیفی روغن موتورهای بنزینی، دومین حرف نشانگر کیفیت روغن موتور بنزینی است. پس از حرف S یکی از حروف A تا N می آید و بالاترین سطح کیفی روغن موتورهای بنزینی که تا کنون در سال۲۰۱۷ معرفی گردیده، API SN Plus می باشد. سطح کیفی API SA نیز پایین ترین سطح کیفی روغن موتورهای بنزینی است. اطلاعات مربوط به سطوح کیفی روغن موتورهای بنزینی در جدول زیر آمده است.

سطح کیفی روغن موتور	وضعیت	توضیحات
SN Plus	رایج	بالاترین سطح کیفی API  که در سال ۲۰۱۷ معرفی گردیده است.
SN	رایج	این روغن موتور برای تمامی موتورهای خودرو بنزینی از سال ۲۰۱۰ به بعد مناسب است. این نوع روغن موتور در برابر اکسیداسیون مقاوم بوده، پوشش دهی فوق العاده ای دارد و محافظت آن در برابر رسوب گذاری بر روی قطعات تکمیل شده است. این روغن موتور عملکرد موتور در دمای پایین را بهبود می بخشد. روغن موتور با استاندارد SN باعث صرفه جویی در مصرف سوخت نیز می شود.
SM	رایج	برای موتور خودروها مدل ۲۰۱۰ و بالاتر.
SL	رایج	برای موتور خودروها مدل ۲۰۰۴ و بالاتر.
SJ	رایج	برای موتور خودروها مدل ۲۰۰۱ و بالاتر.
SH	منسوخ	احتیاط :برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال ۱۹۹۶ ساخته شده مناسب نیستند. حفاظت کافی در برابر لجن و اکسیداسیون و سایش موتور ندارد.
SG	منسوخ	احتیاط :برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال ۱۹۸۸ ساخته شده مناسب نیستند. حفاظت کافی در برابر لجن و اکسیداسیون و سایش موتور ندارد.
SF	منسوخ	احتیاط :برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال ۱۹۸۸ ساخته شده مناسب نیستند. حفاظت کافی در برابر لجن موتور ندارد.
SE	منسوخ	احتیاط :برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال ۱۹۷۹ ساخته شده مناسب نیستند.
SD	منسوخ	احتیاط :برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال ۱۹۷۱ ساخته شده مناسب نیستند. استفاده در خودروهای جدید موجب اختلال در کارکرد و آسیب به موتور خودرو می گردد.
SC	منسوخ	احتیاط :برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال ۱۹۶۷ ساخته شده مناسب نیستند. استفاده در خودروهای جدید موجب اختلال در کارکرد و آسیب به موتور خودرو می گردد.
SB	منسوخ	احتیاط :برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال ۱۹۵۱ ساخته شده مناسب نیستند. استفاده در خودروهای جدید موجب اختلال در کارکرد و آسیب به موتور خودرو می گردد.
SA	منسوخ	احتیاط : هیچ ماده افزودنی به روغن موتور اضافه نمی گردد. برای استفاده در اکثر موتورهای بنزینی که بعد از سال ۱۹۳۰ ساخته شده مناسب نیستند. استفاده در خودروهای جدید موجب اختلال در کارکرد و آسیب به موتور خودرو می گردد.

 

 

برخی از روغن موتورها دارای قابلیت استفاده همزمان در موتورهای بنزینی و دیزلی می باشند که در این صورت سطح کیفی آنها به صورت دو کدی نوشته می شود مانند روغن موتور پترونول فول پرایم که دارای سطح کیفی API SN/CI است.

با مراجعه به دفترچه راهنمای خودرو و ماشین آلات کشاورزی خود می توانید سطح کیفی روغن موتور مناسب خودروی خودتان را تعیین نمایید.

همواره روغن موتور با سطح کیفی بالاتر، خواص و عملکرد سطوح کیفی پایین تر را دارا می باشد، یعنی در صورتی که در دفترچه خودرو برای روغن موتور سطح کیفی پایین تر توصیه گردد، می توان از روغن موتور های با سطح کیفی بالاتر استفاده نمود. ولی استفاده از روغن موتور با سطح کیفی پایین تر از سطح کیفی پیشنهاد شده در دفترچه راهنمای خودرو ممکن نیست، چرا که می تواند موجب صدمات و آسیب های متعدد به موتور خودرو گردد.

 

تا کنون دو شاخص بسیار مهم در انتخاب روغن موتور مناسب یعنی شاخص گرانروی روغن موتور SAE و سطح کیفی روغن موتور API مورد بررسی قرار گرفت. هر دو این شاخص ها می بایست با مراجعه به دفترچه راهنمای خودرو تعیین شوند، چرا که شاخص های گرانروی و سطح کیفی روغن موتور برای انواع مختلف خودروها و حتی مدل های (سال) یک نوع خودرو متفاوت است. در مقاله بعدی نکات مهم انتخاب روغن موتور مناسب، با ما همراه باشید.

 

بیشتر بخوانید:

 

افزایش قیمت تراکتور بی رویه پیش می رود / قیمت تراکتور از فولاد پیشی گرفت

 

لیست جدید قیمت شرکت تراکتورسازی 

 

اعلام شرایط و مدارک لازم جهت اخذ تسهیلات خرید تراکتور، ماشین آلات و ادوات کشاورزی