تاریخچه ماشین های کاشت و طرز ساختن آن را به چینی ها تعلق دارد و تا قبل از سال 1840 میلادی ( 162سال قبل ) کاشت بذر ها به روش

کاملا ابتدایی صورت می گرفت. به این طریق که ابتدا زمین را شخم زده و پس از نرم و تسطیح کردن مزرعه ، بذر را با دست روی زمین می پاشیدند و

سپس بوسیله هرس بذر ها را زیر خاک می کردند ولی از این تاریخ به بعد برای اولین بار شخصی به نام ویلیام تی پنویوک از اهالی مارال بور شرقی

پنسیلوانیا در ایلات متحده اقدام به ساخت یک ماشین بذر افشان ساده نمود .آمار سال 1880 میلادی نشان می دهد که %53 گندم های آمریکا توسط

بذرافشان ها کشت می شد ساختمان اولین بذر افشان خطی عبارت بوده است از یک جعبه چوبی استوانه ای که در اطراف مرکز آن سوراخ هایی وجود

داشت و از این سوراخ ها بذر ها روی زمین و خطوط موازی بطور مسلسل ریخته میشدند.

ابتدا در این مقاله به محاسن ماشین های کشت میپردازیم

محاسن ماشین های کاشت:

1 -سرعت عمل در کاشت

2-صرفه جویی در مقدار بذر در واحد سطح

3-عمق کاشت قابل تنظیم 

4 -یکنواخت بودن کاشت

5-یکنواخت بودن توزیع بذر

6-یکنواخت پوشاندن بذر و میزان فشار روی آنها

7-انتخاب بذر مناسب و یکنواخت بودن دانه ها از نظر ابعاد برای ماشین

علاوه بر موارد فوق عامل دیگری تخصص و تجربه کارنده است که در بالا بردن کیفیت و کمیت محصول بسیار موثر است .

تقسیم بندی ماشین های کاشت :
به طور کلی ماشین ها کاشت به سه دسته تقسیم می شوند .

الف) بذر کارها

ب) ماشین های کاشت سیب زمینی

ج) نشا کار ها

لازم به ذکر است که هر کدام از موارد فوق به چند دسته تقسیم می شوند

مثلا بذر کار ها به سه دسته تقسیم می شوند :

1 -بذر افشان های درهم

2 -بذر کار های خطی یا خط کار

3 -کپه کار ها

الف : ماشین های بذر کار یا بذر افشان های درهم :

همانطور که از نام این نوع بذر کار مشخص است بذر ها را به طور پراکنده و در هم پاشیده میشود و این به ابن معناست که لوله سقوط بذر

افشان ردیفی را می توان برداشت و زیر سوراخ ها بین جعبه بذر و زمین یک صفحه چوبی قرار دارد تا رد موقع بذر کاری

دانه ها پس از خروج از مخزن به طور یکنواخت پراکنده می گردند این بذر کار گرچه درهم است ولی مزیت آن نسبت به

بذر افشانی با دست این است که بذربطور یکنواخت و منظم تر با سرعت بیشتر و با نیرو و هزینه کمتر کاشته می شود این

نوع بذر افشان ها پس از اینکه بذر را روی زمین ریختند روی آن را نمی پوشانند از این لحاظ زنجیر یا چوب با هرس به
آن ها متصل می نمایند تا بذر را زیر خاک کنند .

در بعضی بذر افشان های درهم روی تخته چوب زیر سور اخ های سقوط

برجستگی های هرمی شکل نصب میشود که نوک تیز آنها به طرف سوراخ های سقوط بذر است و باعث می شود که بذر

هنگامیکه روی آنها ریخته می شود نیز بهتر به اطراف پراکنده و روی زمین پخش می شود و چون تخته چوب به صورت

مورب نصب شده است و ماشین هم در حرکت است لذا بذر ها روی تخته چوب و بین برجستگی ها نمی تواند باقی بماند .

بذر کار های خطی کار:

این نوع بذر کار ها به این صورت عمل میکنند که ابتدا شیار هایی در زمین باز نموده و بذر ها را به طور مسلسل به داخل این

شیار ها می ریزند و سپس روی بذر ها را می پوشانند بعضی از این ماشین ها مجهز به وسائلی هستند که توسط آن ها می

توان عمق کاشت و فاصله ردیف ها را نیز تغییر داد . همچنین مقدار بذر را هم می توان در واحد سطح تنظیم نمود .

بذر کار کپه ای :

کپه کارها مانند ردیف کار ها می باشد به این معنی که بذرها باید با فاصله کاشته شوند و معمولا بذر ها را روی خط ولی

بافاصله معین می کارند که در زمان کاشت بذر را در شکاف ایجاد شده در هر محل به جای یک بذر چندین بذر ریخته می
شود .

ساختمان کپه کار ها شبیه ردیف کار های معمولی است در صورتیکه کارنده دارای دستگاه موزعی که قادر است به جای

یک دانه چند دانه داخل لوله سقوط کند .

اجزای تشکیل دهنده کپه

1-شاسی

2 -مالبند

3-چرخ های حامل7 / 2 ماشین آلات کشاورزی ( ماشین های کاشت )

4 -صندوق یا مخزن بذر

5 -سوراخ های خروجی

6 -بهم زن ها

7 -مقسم ها

8 -دستگاه انتقال حرکت

9 -لوله های سقوط

10 -شیار باز کن ها

11 -وسایلی که روی دانه را می پوشانند

12 -وسایل تنظیم کننده

13 -کلاج

14-خط کش یا مار

بذر کار های کپه ای را به دسته تقسیم بندی می کنند

الف)از لحاظ تعداد ردیف کاشت که خود شامل سه دسته اند :

1-بذر کار های کوچک یک ردیف یا دو ردیفه که بوسیله نیروی انتقال به کار می افتد و اکثرا در سبزی کاری و مزارع
آزمایشی مورد استفاده قرار می گیرد

2-بذر کار های متوسط در ردیف های 3 و4 تایی که بوسیله حیوان یا از طریق اتصال سه نقطه تراکتور به کار می افتد و برای مزارع
نسبتا بزرگ مورد استفاده قرار می گیرد

3 -بذر کار های بزرگ که بالای 5 ردیف دارند و به وسیله تراکتور به کار می افتند و در زراعت ها و مزراع بزرگ مورد
استفاده قرار می گیرند .

ب) دستگاه هایی نیز داریم که از لحاظ تجهیزات ضمن عمل بذر کاری عمل کود پاشی را نیز انجام می دهند که به این نوع بذر کار ها،بذرکار
مرکب می گویند .

بذر کار های مرکب یا بذر کار های کپه ای همراه با کود پاش:

این بذر کار ها به ازاء هر صندوق بذر یک مخزن برای کودنیز دارند . معمولا جعبه کود بزرگ تر از جعبه بذر است چون
مصرف کود نسبت به بذر بیشتر می باشد .

وسایل توزیع کود شبیه وسایل توزیع بذر می باشد و گاهی کود به طور مسلسلریخته می شود .

البته باید متذکر شد کود هایی که توسط این نوع بذر کار ها پخش می شوند از نوع کود شیمیایی است.

7 / 3 ماشین آلات کشاورزی ( ماشین های کاشت )

ب:ماشین های کاشت سیب زمینی:
کاشت سیب زمینی با دست کاری پر زحمت که به کندی و با زحمت انجام می گرفت بنابراین ساخت ماشین ها سیب زمینی کار توام
با کود پاش یک  ارزشمند به جامعه انسانی بود. با این نوع ماشین ها می توان سیب زمینی ها را در فاصله معین روی
ردیف در عمق مطلوبی از خاک قرار داد .

کود های شیمیایی را هم در کنار و زیر سطح بذر قرار می دهند و روی بذر وکود را می پوشانند .

ماشین های سیب زمینی کار ممکن است یک و یا چند ردیف یاشند.

همچنین ماشینهای سیب زمینی دردو نوع ساخته شده است . نوع اول نوع نیمه خود کار و نوع دوم نوع خود کار میباشند.

در نوع نیمه خود کار سیب زمینی توسط کارگر به در موزعه قرار میگیرد و یا در لوله سقوط انداخته می شود.

ولی در نوع خود کار توسط ماشین این عمل انجام می گیرد.

سرعت کار ماشینهای کاشت سیب زمینی به عوامل زیر بستگی دارد :

1-سرعت کارگر :

اگر کارگر با سرعت زیاد تری سیب زمینی ها را به موزع بدهد و یا در لوله سقوط بیندازد به همان نسبت ماشیت توسط
تراکتور تند تر حر کت می کند .

2-تعداد کار گر :
بعضی از ماشین های کاشت سیب زمینی کار برای هر ردیف دو صندلی در نطر گرفته اند بنا بر این سر عت کاشت تقریبا دو
برابر می شود .

3-فاصله کاشت:
هرچه فاصله کاشت بیشتر باشد سرعت ماشین هم بیشتر خواهد بود که فاصله کشت با سرعت کاشت ماشین رابطه مستقیم دارند

4-هموار بودن زمین:
عامل بسیار موثری در کیفیت کارنده های سیب زمینی است

ساختمان ماشین سیب زمینی کار :

ماشین سیب زمینی کار را معمولا دو یا سه یا چهار ردیفه می سازند و از قشمت های زیر تشکیل شده است :

1-شاسی

2-مخزن سیب زمینی

3-موزع (تقسیم کننده )

4-لوله سقوط

5 -شیار باز کن

6-خاک دهنده

7-صندلی

7 / 4
ماشین آلات کشاورزی ( ماشین های کاشت )

8-چرخ متحرک

9-چرخ حامل

10 -مالبند

11-علامت گذار

1 -شاسی
به اسکلت بندی ماشین سیب زمینی کار را گویند و معمولا از ناودانی ها شماره 10 تا 20 تشکیل شده است.

2-مخزن سیب زمینی

مخزنی که سیب زمینی ها برای کاشت در آن ریخته می شود گنجایش آن حدود 40 سانتی متر مربع است.

3-موزع ( تقسیم کننده):
که خود بر سه نوعند : 1-موزع افقی 2-موزع چنگک دار 3-موزع زنجیری پیاله دار

4-لوله سقوط
به شکل استوانه ای است که از جنس پلاستیک ساخته شده و قابل انعطاف است در بعضی از انواع سیب زمینی کار لوله
سقوط کاملا عمودی نیست و دارای شیب می باشد تا مانع از ضربه خوردن به جوانه سیب زمینی شود و برای هر ردیف یک
لوله سقوط در نظر گرفته شده است .

5-شیار باز کن
از دو صفحه فلزی محکم تشکیل میشود که از قسمت جلو بهم متصل میشوند و تشکیل زاویه ای می دهد که عرض شیاری حدود 10 تا 5.7
سانتی متر ایجاد می کند .

6-پوشاننده بذر
این قسمت بعد از شیار باز کن و لوله سقوط قرار دارد و عمل علاوه بر خاک دادن روی سیب زمینی پشته هم می سازد . نوع دیگر
خاک دهند به صورت نهر کن می باشد که در فاصله بین دو ردیف کشت قرار می گیرد .

7-صندلی
محل نشستن کارگر در نوع خودکار جهت کنترل سیستم و در نوع نیمه خودکار برای توزیع سیب زمینی تعبیه شده است .

8-چرخ محرک
عامل انتقال ماشین سیب زمینی در مزرعه و به حرکت در آوردن سیستم توزیع میباشد.

9-چرخ حامل
7 / 5
ماشین آلات کشاورزی ( ماشین های کاشت )
در بعضی از انواع چرخ حامل نبز می باشد .

10 -مالبند
اتصال دهند بین نیروی کششی و ماشین است و معمولا از جهات افقی و عمودی و طولی قابل تنظیم است .

11 -علامت گذار

در بعضی از ماشین های سیب زمینی کار وجود دارد .

ماشین های نشاءکار:
نشا کار ها یکی دیگر از ماشین های پر اهمیت در کاشت هستند که با این ماشین ها می توان گیاهانی که در خزانه کاشته شده بیرون
آورده و در زمین اصلی کشت نموده مثل گوجه فرنگی ، توتون ، برنج ، بادمجان . کلم و کاهو و غیره.

ساختمان یک ماشین نشا کار از قسمت های زیر ساخته شده است :

1 .شاسی : اسکلت بندی ماشینی است که تمام قطعات دستگاه روی آن نصب شده است.

2 .مخزن یا جعبه : در مخزن نشاء ها در آن چیده می شود و سپس در اختیار مزرعه قرار می گیرد .

3 .صندلی : محلی است که نشاءکار روی آن مستقر می شود

4.کفش شیار باز کن : با عبور از میان خاک شیاری جهت کشت نشا باز می کند . عرض و عمق شیار به طرح کفشک بستگی
دارد .

5 .موزع: برای توزیع صحیح نشا ها می باشد بعضی از نشا کار ها با دست نشا را در شیار باز شده می کارند و خاک دور آن

را فشار می دهند و بعضی دیگر نشاء توسط دست به مقسم داده می شود که این موزع ها به شکل های مختلف ساخته می

شوند برخی موزع ها وی شکل هستند و تحت فشار فنری قرار گرفته اند و هر یک به شکل نگهدارنده ای انجام وظیفه می

کنند و کارگر نشاءکار نشا را در هر یک از انبرک قرار داده تا در ردیف خودش کاشته شود البته هر نگهدارنده نشا دارای

یک پوشش لاستیکی است تا از صدمه به نهال نشا جلوگیری شود .

بیشتر موزع ها به دو نوع ساخته شده اند :

الف)موزع صفحه لاستیکی یا پلاستیکی :

تشکیل شده از دو صفحه مدور که می تواند حول یک محور بچرخد این دو صفحه طوری مقابل هم قرار دارند که با هم

زاویه تشکیل می دهند کارگر نشاء را از ریشه گرفته و ساقه و برگ را در بین این دو صفحه پلاستیکی قرار داده و نشا توسط

صفحه تا نزدیکی سطح زمین حمل می شود و سپس این دوصفحه از هم باز شده و نشاء در شیار قرار می گیرد .

ب)موزع V مانند :
این نوع مقسم ها به صورت چنگالی است که وارد صندوق نشا ردیف خود شده و با دهانه چنگالی مانند خود چند نشاء را

گرفته و با خود حمل و می کارد البته در این یک نفر نشاءها را در صندوق ردیف می کند .

1-پوشاننده یا چرخ های فشار دهند :

به صورت دو چرخ مایل در دو طرف نشاء قرار می گیرند و خاک اطراف نشاء را محکم می کنند

7 / 6
ماشین آلات کشاورزی ( ماشین های کاشت )

2-مخزن آب :

در بعضی از ماشین های نشاءکار برای آبیاری نشاءهای کاشته شده مخزنی که مجهز به یک شیر است روی دستگاه نصب می

کنند تا به این وسیله نهال را آبیاری کند.

نکهداری و تعمیر ماشین های کاشت

مهمترین عامل که باعث خراب شدن این ماشین ها میشود رطوبت است که باعث زنگ زدگی در قسمت های مختلف میشود و چون کود شیمیایی خاصیت جذب رطوبت را دارند زودتر به فرسودگی می افتند لذا در پایان کار باید موزع ها راتمیز کرد .

محور های موزع ها را که در اثر کار نکردن کمی گیر می کنند باید با حرکات ملایم و روغن کاری مفصل ها رفع عیب کرد تا به آسانی کار کند . همچنین تمام قسمت هایی را که احتیاج به گریس دارند گریس کاری کرد توصیه میشود کتابچه راهنمای دستگاه با دقت خوانده و نکات ذکر شده در آن با دقت انجام شود.